Prognozy finansowe to zbiór danych, za pomocą których opisywany jest spodziewany rozwoju określonego przedsiębiorstwa. Podobnie jak prognoza pogody wysnuwa wnioski dotyczące przyszłych warunków atmosferycznych na podstawie teraźniejszych informacji, podobnie prognozę finansową na nadchodzący okres tworzy się w oparciu o dotychczasowe działania firmy oraz ogólną sytuację panującą w ekosystemie gospodarczym. Sprawdzalność prognozy finansowej zależy więc w dużej mierze od jakości danych, na podstawie których została ona przygotowana.
Czym jest prognoza finansowa?
Prognozy finansowe najczęściej wykorzystywane są do budowy modelu opisującego przyszłe efekty finansowe działalności przedsiębiorstwa. Model ten w postaci zewnętrznej zwykle prezentowany jest jako bilans, rachunek zysków i strat oraz rachunek przepływów pieniężnych. Co jednak ważne jest, przy jego konstrukcji nie jesteśmy zobligowani do sztywnego przestrzegania regulacji prawnych stanowionych przez Ustawę o Rachunkowości czy też Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. W tym przypadku użyteczność oraz prostota stawiane jest wyżej ponad formalizmem prawnym.
Sam proces formułowania prognoz finansowych nie jest czynnością prostą. Nie istniej bowiem jeden sztywny algorytm określający, wg jakiej metody powinny być one przygotowywane. Trudno jest w sposób ogólny, bez odniesiona do konkretnie rozpatrywanego przypadku odpowiedzieć, czy formułowane prognozy powinny powstawać w oparciu o opisany językiem matematycznym model ekonometryczny, czy też bardziej odpowiednie są metody eksperckie. Niewątpliwie kluczowymi kwestiami są zarówno znajomości dostępnych narzędzi, pozwalających na budowanie prognoz, jak i specyfiki zjawiska gospodarczego, które mają one opisywać. Bez rzetelnej wiedzy o tych dwóch elementach trudno myśleć o konstruowaniu wiarygodnych prognoz zmiennych finansowych.
Od ogółu do szczegółu
Jako że żadna firma nie działa w próżni, tylko jest częścią rynku, prognoza finansowa musi także uwzględniać szerszy kontekst funkcjonowania przedsiębiorstwa. Pomaga w tym analiza makrootoczenia oraz mikrootoczenia. Makrootoczenie odnosi się do ogółu czynników ekonomicznych określających stan całego ekosystemu gospodarczego, na które przedsiębiorstwo co do zasady nie ma wpływu. Mikrootoczenie z kolei to ten obszar zmiennych ekonomicznych, na który firma może mieć realny wpływ. Przygotowując prognozy finansowe powinnyśmy uwzględnić w nich wpływ makrootoczenia na przedsiębiorstwo, jak i interakcje w jakich ono pozostaje z mikrootoczeniem. Kolejnym niezwykle istotnym obszarem analizy jest oczywiście zbiór zasobów i kompetencji samego przedsiębiorstwa określający jego silne i słabe strony, a w połączeniu z otoczeniem gospodarczym określający również pojawiające się szanse i zagrożenia.
Tworzenie prognoz finansowych to niełatwe zadanie. Nie ma bowiem gotowej recepty zapewniającej 100% skuteczność w przewidywaniu przyszłych finansowych efektów działalności przedsiębiorstwa. Warto jednak podjąć działania, które pozwolą na zminimalizowanie ryzyka popełnianych błędów. Często pożądanym podejściem przy sporządzeniu prognoz jest przygotowanie ich w oparciu o różne scenariusze rozwojowe. W takim przypadku najczęściej branymi pod uwagę są scenariusze umiarkowany, optymistyczny oraz pesymistyczny. Dzięki zastosowaniu podejścia scenariuszowego pokrycie analityczne przyszłych wyników finansowych przedsiębiorstwa niewątpliwie nabiera bardziej kompleksowego wymiaru.
